Gras met op de achtergrond een man met schep
© Mirjam van Santen

Stap 7: Organisatie

De organisatie van het proces van bestemmingsmanagement is complex. Dit komt door de vele lagen en partners die een rol spelen. Er is sprake van ‘multi-levels’, ‘multi-actoren’, ‘multi-domeinen’, ‘multi-tijdschalen’, 'multi-doelen', ‘multi-opties’ en een ‘multi-context’.

Voor effectief bestemmingsmanagement is daarom afstemming nodig met een groot aantal stakeholders met uiteenlopende belangen op verschillende schaalniveaus, zowel binnen het gastvrijheidsdomein als daarbuiten. Dit vraagt om integrale sturing op uitvoering in tijd, geld en budget.

Horizontale en verticale verbanden opzetten

Het is effectief om al vroeg in het proces structurele horizontale en verticale samenwerkingsverbanden en allianties op te zetten, waarmee invulling wordt gegeven aan bestemmingsmanagement (organiserend vermogen). Dit om elkaar waar mogelijk te versterken op zowel bestemmingsniveau (regio) als in relatie met andere niveaus (gemeente, provincie, Rijk, ondernemers). Iedere stap in het proces vraagt betrokkenheid van verschillende partijen, waarbij gebruik kan worden gemaakt van verschillende instrumenten.

Rolverdeling op maat

Effectief bestemmingsmanagement vraagt om duidelijke afspraken over wie welke rol en mandaat heeft in het proces en welke verantwoordelijkheden hierbij horen. 
De regie voor bestemmingsmanagement ligt in principe bij de overheden, zowel op het niveau van het Rijk, als bij de provincies en de (samenwerkende) gemeenten. Zij staan aan de lat voor het bepalen van de koers en voor besluitvorming over beleid en inzet van middelen.
DMO’s/CMO’s kunnen door de overheden gemandateerd zijn voor uitvoering van (een deel van) de opgaven. DMO’s/CMO’s kunnen adviseren en meedenken met hun opdrachtgevers (de overheden) en ondernemers. Hiernaast kunnen zij een uitvoerende rol vervullen.

Schets op hoofdlijnen

Een rolverdeling op hoofdlijnen wordt hieronder geschetst. De exacte rolverdeling verschilt echter per stad, streek of provincie op basis van lokale afspraken:

  • De Landelijke Data Alliantie verzamelt data voor analyse en monitoring;
  • Landelijke, regionale en lokale overheden formuleren beleid, bepalen op basis van beleidswensen de ambitie en zetten financiering en wet- en regelgeving in als sturingsinstrumenten voor bestemmingsontwikkeling en vraagsturing;
  • Overheden, NBTC, DMO’s en CMO’s werken gezamenlijk de ambitie uit in een strategie en ontwikkelkader voor bestemmingsmanagement, op respectievelijk landelijk, regionaal/lokaal niveau;
  • Het bedrijfsleven is primair verantwoordelijk voor het ontwikkelen van aanbod;
  • DMO’s en CMO’s coördineren bestemmingsontwikkeling en vraagsturing op regionaal/lokaal niveau;
  • NBTC is het landelijke coördinatie- en aanspreekpunt voor bestemmingsmanagement, ondersteunt bestemmingsontwikkeling op landelijk/regionaal/lokaal niveau en coördineert vraagsturing op landelijk niveau;
  • Adviesbureaus kunnen op projectbasis gemeenten, provincies, DMO's en CMO's begeleiden in de toepassing van bestemmingsmanagement.

Voorbeelden van instrumenten:

  • stakeholderanalyse;
  • regiegroep;
  • thematische werkgroepen;
  • inwonersparticipatie;
  • co-creatie;
  • samenwerkingsovereenkomst, intentieovereenkomst, convenant, etc.

Provinciale organisatie

Provinciale voorbeelden van organisatie in het kader van bestemmingsmanagement.

Regionale organisatie

Op regionaal niveau kiezen diverse belanghebbenden voor samenwerking om zo bestemmingsmanagement beter te organiseren.